تمرکز و راهکارهایی برای افزایش آن

ü    در طول روز زمان خاصی را به فکر کردن درباره مسائلی که به ذهن شما خطور می کند و تمرکزتان را بهم می زند اختصاص دهید. به طور مثال ساعت 7 تا 7:30 بعدازظهر زمانی است که شما می توانید به این افکار بپردازید. هنگامی که این افکار مزاحم در طول روز به ذهن شما خطور کرد و باعث نگرانی شما شد، به یاد بیاورید که زمان ویژه ای را برای آنها در نظر گرفته اید و اجازه دهید که از ذهن شما خارج شود. کسانی که از این روش استفاده کرده اند، توانسته اند ۳۵% از افکار مزاحم را در طول ۴ هفته در خود کاهش دهند و این تغییر بزرگی است.

ü       اصول و قوانین لازم برای یک مطالعه سودمند را بشناسید و آن را به دقت رعایت فرمایید. ما نیز در اینجا به چند مورد اشاره می‏کنیم:

الف) با مد نظر قرار دادن هدف خویش از مطالعه و درس خواندن، احساس نیاز به مطالعه را در خودتان شعله‏ور سازید.

ب) به هنگام مطالعه یا حضور در کلاس، از افکار ناامیدکننده، کسل کننده و غیرمنطقی بپرهیزید و همواره امید، قدرت و توانایی را در ذهن خود حفظ کنید.

ج) همیشه برای مطالعه یا سر کلاس، کاغذ و قلمی داشته باشید و نت‏برداری کنید یا خلاصه‏ای از مطالب را یادداشت کنید تا در فضای روانی درس و مطالعه قرار داشته باشید، نه اینکه به دنبال افکار و ذهنیات خود باشید.

د) با پیش‏مطالعه وارد کلاس شوید و پرسش‏هایی که درباره درس به ذهنتان می‏رسد، بلافاصله از استاد بپرسید و به خود اجازه ندهید سؤال مطرح شده، ذهنتان را به خود مشغول دارد و به تدریج از فضای روانی کلاس خارج شوید. با این روش ساده، می‏توانید فرایند تدریجی و محتوای درسی کلاس را پی‏گیری کنید و خود را در فضای درسی یا مطالعه قرار دهید.

ه) زمان و مکان مطالعه، باید از نظر فیزیکی و روانی از شرایط مناسب برخوردار باشد و هرگونه عاملی را که می‏تواند باعث حواس‏پرتی شود (نظیر سر و صداها، سرما و گرما، نور کم یا خیلی شدید و...) از محیط مطالعه خود حذف کنید.

ü   در صورتی که تعدد کارها و فعالیت‏های غیردرسی، باعث عدم تمرکز می‏شود، آنها را به حداقل ممکن برسانید و به خود بگویید: در این دوره و زمان، مهم‏ترین وظیفه و کار من مطالعه و درس‏خواندن و ارتقای سطح علمی است و فعالیت‏های جانبی متعدد، مزاحم وظیفه اصلی من است.

ü       اگر مشکلات شخصی، اجتماعی، خانوادگی و... باعث عدم تمرکز حواستان می‏شود؛ بدانید که:

الف) زندگی فردی هیچ‏کس، خالی از مشکل نیست و ذهن هیچ فردی خالی محض نیست. از طرف دیگر با صرف فکر کردن و مشغولیت ذهنی درباره چنین مشکلاتی، هیچ دردی دوا نخواهد شد. پس به خود تلقین کنید که هنگام درس یا مطالعه، ذهن خود را از آن مسائل برهانید.                            

ب) به هنگام مزاحمت آن افکار، به خود قول بدهید در این باره خواهم اندیشید (و زمانی را برای این کار در شبانه‏روز اختصاص دهید)   

ج) در صورت امکان به اتفاق یکی از دوستان خود، مطالعه یا مباحثه کنید.

ü    در صورتی که موضوع یا موضوعات خاص و محدودی، باعث حواس‏پرتی شما می‏شود، به دنبال راه حل مناسب آن باشید؛ چرا که آن موضوع خاص، در حکم علت عدم تمرکز حواس شما است. پس برای مقابله با آن باید ابتدا علت و عامل اصلی را شناسایی کنید و در پی حذف یا تقلیل آن برآیید، ولی اگر موضوعات متعدد مختلف باعث حواس‏پرتی می‏شود. به نکات چهارگانه بالا توجه نمایید.جهت افزایش خون رسانی به مغز و بیدار کردن سلول‌های آن، برای مدتی کوتاه، فعالیت ورزشی داشته باشیم تا تپش قلب و میزان خون رسانی به مغز بالا رود. نرمش و حرکت‌های کششی یوگا نیز می‌تواند در این زمینه مفید باشد. وقتی که خواب از سرمان پرید دوباره به مطالعه ادامه دهیم.